"an independent online kurdish website

فدرالیزم راه حل مسئلە ملیتی در ایران است، از سی سال قبل یعنی از اوایل دهە شصت مطرح شدە است، و حزب دمکرات کوردستان ایران آن را باری دیگر پشتیبانی و در میان گذاشت کە نتیجە مثبتی بە بار آوردanayet_deshti10

این برنامە بیش از اینکە بە مسائل و نیازهای مشخص ملیتهای  ایران مربوط باشد، تحت تاثیر شرایطی کە آن زمان در کردستان بە وجود آمدە بود، مورد  بحث و گفتگو قرار گرفت، مقاومت کردستان در مقابل حکومت مرکزی اساسا جنبە سیاسی داشت. بە قدرت رسیدن نظام دیکتاتوری روحانیت موجب نگرانی ملیتهای غیر فارس و از لحاظ مذاهب، شیعە و سنی شد. اهالی مناطق سنی نشین بر خلاف سایر مناطق ایران مجذوب انقلاب اسلامی نشدند. بە همین دلیل اولین مقاومتها در مناتق کردستان و آزربایجان بە وجود آمد، اولین رهبران این مقاومتها دپلوماتهای سیاسی کورد بودند. آنچە کە آنها میخواستند کوچکترین ارتباطی با مسائل مذهبی نداشت، آنها کردستان را پایگاهی برای صدور دفاع از حقوق ملیتها میدانستند. در کنار اینها سازمانهای کە از گذشتە خودمختاری کوردستان را در برنامە خود داشتند، مسئلە ملیت را بە عنوان انگیزە جنبش مطرح می کردند، موفقیت سازمانهای سیاسی کوردستان مخصوصا حزب دیمکرات کوردستان ایران در جذب وسیع و تودەای تمام اهالی کوردستان و پایداری آنان در مقابل دولت مرکزی بدون اختلاف مذهبی شیعە و سنی بود. مسئلە ملیتی ، کە برای تمام کردهای ایرانی بە یک اندازە وجود دارد کە توانست جلب توجه کشورهای ابرقدرت مثل ڕوسیە و کشورهای اروپای گردد.

وجود احزاب و سازمانهای مسلح در کوردستان مسایل جدی را بە مسائل ملیتی افزود،و برای سهیم شدن در قدرت سیاسی و دفاع از حق و حقوق خۆد بە هدف اصلی مبدل میشدند.و تقسیم کشوری واحد بە مناطق فدرال را معادل حل مسئلە تمامی ملیتهای ایران می دانستند.

لازم بە ذکر است،

در ایران پراکندگی و تداخل ملیتهای مختلف بە شکلی است کە با تقسیم کشور بە واحدهای خودگردان میتوان مسئلە ملیتها را حل کرد، در ایران بیش از ١٢ میلیون کرد، ٣٠ میلیون ترک، و بیش از٥ میلیان بلوچ  چند میلیون عرب و بقیەی آن را مڵت فارس تشکیل می دهد، کە هەر کدام از لحاظ  تاریخی جغرافیای و فرهنگی مسیر معین و مشخصی دارند  و می توانند در کنار هم بە یک حکومت فدرالی اکتفا کنند.

هدف احزاب و سازمانهای دیگر در  پشتیبانی از طرح  فدرالیزم برای ایران، تعین دمکراسی. توسعە موزون و پایدار و تضمین بیشتر حقوق ملیتهاست. هدفی کە همرا با تعمیق دمکراسی بە حل مسئلە ملیتها  هم کمک بزرگی می کند، این طرح گر چە صورت مسئلە راتغییر دادە اما در عمل با طرح فدرالیزم برای حل مسئلە ملیتها اساسی است، تفاوت این دو طرح در تعیین محدودە جگرافیای تاثیرگزار است.طرح اول محدودە هر واحد را با مرزهای تجمع ملیتها معیین می کند، و طرح دوم بر اساس تقسیم بندی

 های استانی است. 

 

عنایت دشتی

تاریخ٢١/٩/٢٠١٤

نویتـرین هەواڵ و بابەت


فارسی